Grote restauratie Villa Oud Zandbergen

Het zal de bezoekers aan landgoed Oud Zandbergen niet zijn ontgaan: de villa waar het landelijk kantoor van de Adventkerk is gehuisvest staat in de steigers. En niet zo’n klein beetje ook. De restauratiewerkzaamheden zijn alle kanten van het monumentale pand in volle gang. De vleugels blijven de rest van het jaar in de steigers staan. We maakten met Sebastiaan Haasnoot een rondje over het landgoed en de Villa en kregen uitleg over de plannen.

Grote ervaring

Sebastiaan is eigenaar van het gelijknamige restauratie adviesbureau uit Amersfoort. Hij begeleidt en coördineert het restauratietraject. Hij heeft grote ervaring met het inspecteren en begeleiden van restauratietrajecten van monumentale gebouwen. Hij werkt in dit soort projecten nauw samen met architecten, bouwkundigen en aannemers. Firma Eelerwoude BV– rentmeester van het landgoed – vroeg Sebastiaan in 2021 om een onderhoudsplan te maken voor de Villa op het landgoed. Vorig jaar werd begonnen met de zuidgevel. Sebastiaan: ‘Ik heb toen wel even verder gekeken en me afgevraagd wat het monument qua onderhoud nodig heeft. Ik legde toen de vinger op de zere plek omdat er sprake was van achterstallig onderhoud.’

Subsidie-aanvraag bij provincie

Omdat een restauratie kostbaar is, begeleidde Sebastiaan de subsidie-aanvraag bij de provincie Utrecht. ‘Bij de restauratie van de zuidgevel zagen we al dat er veel moest gebeuren. We hebben de kroonlijsten onder het dakgoot voor een derde deel gedemonteerd, er zat zwam en we kwamen er achter dat er rondom het gebouw veel meer van die plekken aanwezig waren. Ik stelde toen al vast dat het dak eigenlijk gerestaureerd moest worden net als al het lood- en zinkwerk. Het dak wordt niet alleen hersteld, maar ook verduurzaamd door het dak te isoleren.’ Zo’n subsidie-aanvraag kost tijd en de provincie gaat niet over één nacht ijs, maar uiteindelijk werd het verzoek gehonoreerd. Vijftig procent van de restauratiekosten worden door het Erfgoedparel-fonds van de provincie Utrecht vergoed.

Erfgoedparel

Nu de provincie Utrecht de subsidie-aanvraag gehonoreerd heeft is het landgoed ook uitgeroepen tot Erfgoedparel. Op Open Monumentendag (10 september) kunnen bezoekers op zondag onder leiding van gids Ron Bekkering een wandeling over het landgoed maken. Sebastiaan kende het pand al en was er vaak langs gereden. Hij is enthousiast: ‘Het is een prachtig monument. Ik vind overigens de ijskelder op het landgoed net zo bijzonder. Ook daar is een grote instandhoudingsbehoefte die zeer de moeite waard is. Ik ken maar weinig ijskelders op zo’n groot perceel.’ De monumentale ijskelder werd door de vroegere eigenaren gebruikt als opslag voor vers water en functioneerde als onze huidige koelkast. Ook als ruïne maakt de ijskelder nog steeds indruk. Of de ijskelder ooit gerestaureerd wordt is onzeker, omdat het huidige project prioriteit heeft.

Vleermuizen

Even leek er vertraging op te treden van de restauratie doordat het vermoeden bestond dat er een vleermuis rondvloog op het terrein. Er is voor de zekerheid bij het koetshuis een nieuwe rustplaats voor de vleermuizen gemaakt. Na de wettelijke gewenningsperiode is de villa ‘Natuurvrij verklaard’. Dit laatste gebeurt door na de gewenningsperiode het landgoed te bezoeken om te kijken of er vleermuizen vliegen. Een ecoloog constateerde dat dit niet het geval was zodat de aanpak van het dak groen licht kreeg. Een ander probleem dat deze zomer opgelost moet worden is de asbest op de zolderverdieping van de Villa. Dit betekent dat er niet meer gewerkt kan worden op zolder en het personeel intern moet verhuizen. ‘Een asbestinventarisatie was bij deze restauratie verplicht. Er werd helaas asbest aangetroffen. Je moet dan het zekere voor het onzekere nemen. Het zijn lastige keuzes, maar het is goed dat besloten is de asbest te verwijderen.’

Vijftig jaar

Als het restauratieproject er aan het eind van dit jaar opzit, verwacht Sebastiaan dat de Villa voorlopig weer vijftig jaar meekan. ‘Dat neemt niet weg dat het onderhoud van het pand met stip op 1 blijft staan. Onderhoud van monumentale panden kost veel geld, alleen al omdat je het ongeveer elke zes jaar moet schilderen. Ik garandeer dat van de huidige restauratie elke euro goed wordt besteed.’

Foto’s: Heidi Moorman